نام آزمایش1: آزمایش کوه آتشفشان (تجزیه ی آمونیوم دی کرومات)
وسایل و مواد مورد نیاز:1)بشر 800 میلی لیتری لیتری _یک عدد2)لوله ی آزمایش متوسط_یک عدد3)تشتک شیشه ای _یک عدد4)آمونیوم دی کرومات_50گرم به شکل خرد شده 5)ورقه یا مقوای بزرگ_یک عدد6)الکل ،پنبه ،کبریت _به مقدار لازم
مشاهدات وطریقه ی انجام کار:مقدار دی کرومات را که به رنگ نارنجی دیده می شود روی تشتک شیشه ای میریزیم البته قبل از آن هم باید وزن آن اندازه گیری شده باشد.این مقدار را به صورت تپه ای درمی آوریم.(چرا؟) تا درهنگام انجام واکنش همه ی وکنش دهنده مصرف شود
و به این دلیل به این واکنش کوه آتش فشان می گوییم چون آمونیوم دی کرومات روی هم قرار می گیرد تا کاملاً تجزیه شود.کبریت را روشن می کنیم وآنرا کاملاً به تپه ی ساخته شده نزدیک می کنیم .اگر درصد خلوص آمونیوم دی کرومات بالا باشدقاعد تاً باید واکنش صورت بگیرد اما چون نمونه ی در اختیار ما ساخت داخل و با درصد خلوص پایین است با نزدیک کردن کبریت هم واکنش کاملاً صورت نمی پذیرد و ما مجبوریم تااز راه دیگری برای حرارت دادن به ماده ی واکنش دهنده وارد شویم.کمی پنبه را آماده کرده و الکل برآن می ریزیم تا آتش گیرد.
چند نکته ی مهم در اینجا:1) آمونیوم دی کرومات باید خرد شده باشد(چرا؟) علت این است که سطح تماس ذرات آن را با آتش بیشتر می کند و زود تر و کامل تر واکنش انجام می شود.
2)باید دقت داشت که پنبه ی آغشته شده به الکل را مستقیماً نباید با دست نگه داشت و باید از وسیله ی آزمایشگاهی مناسب استفاده کرد.
3) مقدار الکل استفاده شونده باید به مقدار کمی باشد چون برای انجام واکنش به مقدار اندکی حرارت نیازمندیم.
با نزدیک کردن پنبه ی افروخته شده به تپه ی آمونیوم دی کرومات می بینیم که این بار واکنش صورت می گیرد .منظره ی جالبی پدیدارمی شود در عین ناباوری می بینیم که تپه ی ساخته شده از بالا به سمت داخل بازاویه ی قائم شروع به واکنش می کند و پس از چند لحظه این چنین مشاهده میشود دقیقاً برعکس حالت اولیه این بار از داخل شروع به بیرون انداختن مواد تجزیه شده می کند و به عبارت دیگر مانند کوه آتشفشان فوران می کند و تا حدوداً یک الی یک و نیم متری مواد را به اطراف می پاشد.با دیدن این صحنه برای جلوگیری از پرتاب مواد به بیرون از محوطه از یک بشر 800میلی لیتری استفاده می کنیم. بشر عمد تاً برای گرم کردن محلول ها و مایع ها استفاده می شود اما این بار به گونه ی دیگر ی از آن استفاده می کنیم. فوراً بدون هیچ درنگی بادیدن صحنه ی بالا بشر را سرو ته کرده و به آرامی روی تشتک می گذاریم تا از فوران جلوگیری کنیم.اما در عین اینکه بشر روی محیط واکنش قرار گرفته است ولی بازهم واکنش ادامه می یابد و پس از مدتی روی بشر قطرات بخار آب را مشاهده می کنیم.
دو نتیجه می توان از این عمل گرفت :1)در انجام واکنش اگر اکسیژن وجود نداشته با شد مشکلی در انجام واکنش پیش نوی آید.
2)با مشاهده ی بخا آب حدس میزنیم یکی از فراورده ها آب خواهد بود.
پس از مدتی واکنش کاملاً به اتمام می رسد وحاصل یک تپه ی 50گرمی آمونیوم دی کرو مات
خاکستری است که به چشم دیده می شود .
شایان ذکر است خاکسترتولید شده حجم بیشتری را اشغال کرده است اما وزن کمتری دارد(؟؟چرا؟ مگر نباید طبق قانون پایستگی جرم جرم واکنش دهنده و فراورده برابرباشد)با اندکی تفکر در می یابیم که ما در عین انجام واکنش یکی از فراورده ها را دیدیم یعنی همان بخار آب تولید شده در هنگام واکنش.ولی با اندازه گیری مجدد خاکستر و بخار آب باز هم جرم اولیه بدست نمی آید پس مطمئن میشویم که فراورده ی دیگری هم وجود دارد که همان نیتروژن است.پس واکنش به این صورت خواهد بود که :(NH4)2Cr2O7 در اثر گرما میدهد> H2O(g)+Cr2O3+N2(g)
آزمایش 2)ص13 شناسایی کاتیون های Ag+،Pb2+،Ba2+،Fe3+
برای شناسایی این کاتیون ها باید از آنیون های محلولی آنها استفاده کنیم و با واکنش این کاتیون ها با آنیون ها رسوب کاتیون های بالا را ببینیم.
روشی که برای همه از آن استفاده می کنیم:نمک محلولی را در آب مقطر برای هر کدام به وجود می آوریم.(هر کدام نمک مخصوص به خود).سپس برای جداسازی هرنمک محلولی بر روی لوله ی آزمایش نام آنرا درج می کنیم وبا هم زدن لوله محتویات آنرا به صورت محلول رقیقی در می آوریم.
1)مراحل بالارا برای آهن(ااا)کلرید قهوه ای رنگ ،نقره نیترات کاملاً شفاف،باریم کلرید بی رنگ،سرب نیترات بی رنگ و شفاف انجام می دهیم.این نمک ها را برای تولید کاتیون هاو استفاده می کنیم.
2)برای تولید یون های این کاتیون ها این مراحل را برای پتاسیم یدید بی رنگ و شفاف،سدیم هیدروکسید بلوری شفاف، سدیم سولفات ،پتاسیم کرومات زرد شفاف و زیبا نیز انجام میدهیم.
3)بااضافه کردن Pb(NO3)2(aq) به KI(aq)رسوب زرد رنگ PbI2(s)مشاهده می شود.
بااضافه کردن Fe(Cl)3(aq) به 3NaOH(aq) رسوب قهوه ای تیره رنگ Fe(OH)3 دیده می شود.
بااضافه کردن BaCl2(aq) به Na2SO4(aq) رسوب سفید رنگ BaSO4(aq) تشکیل می شود .
با اضافه کردن AgNO3(aq) به KCr4(aq) رسوب قهوه ای رنگ جامدی شکل Ag2CrO4 به وجود می آید .
تمام این واکنش ها جابه جایی دوگانه هستند.
